Je bent jong, de wereld ligt voor je open en plotseling gaat alles anders dan je voor ogen had. Het overkwam Renée van Es–Vranken. De 26-jarige loopster was bezig met een opmerkelijke opmars. Steeds vaker dook ze vooraan op bij grote wedstrijden. Ze verbeterde haar beste tijden met grote sprongen. Alles leek de Limburgse atlete voor de wind te gaan. Echter in oktober vorig jaar werd haar een halt toegeroepen. In haar familie komt een hartkwaal voor en zij bleek die genafwijking ook te hebben. ‘Het afgelopen jaar was een rollercoaster voor mij’.
Van Es-Vranken wist dat haar vader een afwijking had en was, evenals andere familieleden, benaderd om mee te werken aan een onderzoek. ‘Mijn vader heeft ARVC [aritmogene rechterventrikelcardiomyopathie; red.], een rechterhartkamer die niet goed samentrekt. Dat spierweefsel is veranderd in vet en bindweefsel. Bij de controle zei de professor dat ik in de boezems en in de kamers veel overslagen had. In principe hebben veel mensen boezemfibrilleren, maar ik had het meer dan gemiddeld en ook in de kamers. De combinatie met het lopen van marathons deed een aantal alarmbellen rinkelen in het ziekenhuis. De cardioloog had zoiets van: je wilt je hart niet zo onder druk zetten en misschien daardoor ook zo’n afwijking creëren. En als je rustiger aan doet, heb je minder kans.’
Voor Renée van Es-Vranken was dit in eerste instantie een no-go. ‘Sporten, het hardlopen is mijn passie. Voor iets gaan, het afzien. Gewoon voor mezelf. Ik ben echt een liefhebber.’ De boodschap kwam dan ook keihard binnen. ‘Die professor was vrij direct. Hij zei: ‘Doe normaal, er zijn ook andere dingen in het leven.’ Dat kwam hard binnen. Gelukkig had ik mensen om me heen die me opvingen en er voor me waren.’ Van Es-Vranken beschikt over een flinke dosis optimisme, energie en doorzettingsvermogen. Dat kwam haar afgelopen jaar goed van pas.
Ze was op dat moment in training voor de Amsterdam Marathon. Ze had daar voor zichzelf iets goed te maken nadat ze in Rotterdam helemaal stuk was gegaan in de tweede helft. ‘Ik denk dat ik in aanloop naar Rotterdam iets te veel had gedaan. Ik wist dat ik beter kon en toen heeft Luc [haar echtgenoot; red.] me begeleid. Zijn aanpak was ‘minder moeten en meer fun’. En toen kwam de hartkwaal aan het licht en moest ik hem laten schieten.’
Die beslissing nam ze niet direct. ‘Ik denk zelf dat ik hem gewoon gedaan had als mijn omgeving er niet geweest was. Zelf maak je je altijd veel minder zorgen dan anderen doen. Maar niet lopen was verstandiger’, blikt ze terug. Inmiddels zijn we een jaar verder en kijkt ze terug. Nuchter maar tussen de regels door lijkt het alsof ze haar droom nog niet helemaal heeft losgelaten. ‘Mijn cardioloog heeft nog steeds dezelfde mening, dat ik rustig aan moet doen. Maar met mijn huisarts heb ik het ook besproken. Die geeft aan dat als ik toch weer wat fanatieker wil gaan doen, dan wil hij me best jaarlijks een MRI geven en goed onder controle houden, zodat ik toch nog zou kunnen sporten op de manier zoals ik deed.’
Toch is ze er nog niet helemaal uit. ‘Maar ik weet niet of ik dat nog kan en wil.’ Dat is voor later, want eerst staat er nog iets moois te gebeuren. We spreken Renée namelijk op het moment dat ze 10 weken zwanger is. In maart gaat ze bevallen van haar eerste kindje. ‘Nu ik zwanger ben, probeer ik elke dag drie kwartier tot een uurtje te rennen of ik ga soms twee uurtjes fietsen. Maar ik doe niet meer én rennen én fietsen én oefeningen op een dag.’
Al een tijdje wilden zij en Luc graag een kindje. Ze vertelt openhartig over dit traject, dat niet vanzelf ging. ‘Ik werd niet zwanger en wij zijn toen begonnen met een fertiliteitstraject. Ik was al een paar jaar niet aan het menstrueren. Ik ben nog best wel jong, maar wat als ik ouder word, kan het dan nog wel? Door het hartnieuws zijn we eerder met het fertiliteitstraject begonnen. En uiteindelijk blijkt dat niet mijn hart of de darmen het probleem zijn, maar de uitgebleven menstruatie.’
‘De laatste keer zijn ze erachter gekomen wat ik eigenlijk zelf al wist en vermoedde. Ze constateerden een hormoontekort bij mij, dat zie je vaker bij topsporters en mensen met anorexia. Ik had absoluut geen ondergewicht, maar voor mijn lijf lukte het zo niet.’ Er is nog veel onbekend hierover en daarom wil ze hier zo open over praten. ‘Voor het ziekenhuis was ik een bijzondere case. Zij hadden geen idee wat een marathonloopster doet, waardoor het allemaal wat langer heeft geduurd. Er wordt vaak gekeken naar hoe iemand eruitziet. Ik heb flinke benen dus mensen zien mij – ook in het ziekenhuis – en denken: die is gezond. Dat wordt echt gewoon aangenomen. Bij de cardioloog, de internist en hier ook weer.’
‘Je ziet soms atletes op Instagram die broodmager zijn en wel zwanger worden. Ik was niet broodmager. Ik zag er gezond uit maar ik had wel een vetpercentage onder de 10 procent. En dat is toch te weinig gebleken. Daar ben ik aan gaan werken, met pijn en moeite. Ik vond dat best moeilijk en lastig want als duursporter wil je niet dikker worden en minder sporten. Dat heeft aanvankelijk wat moeite gekost, maar uiteindelijk is het best wel meegevallen. Ik ben gaan zorgen, dat ik wat meer kilo’s kreeg, wat dikker werd en ik was geblesseerd. Ik heb drie weken niets gedaan en toen was die hormoonbalans veel beter. Toen is het ook meteen gelukt om zwanger te worden, dat is best wel bizar.’
En niet alleen de hormoonhuishouding is in balans. Na een tumultueus jaar valt alles op de plek voor Renée Van Es-Vranken. ‘We zijn nu heel gelukkig. Ik ben helemaal niet bang om rustig te trainen. Ik heb er alle vertrouwen in dat het goed komt.’ Sporten wil ze gedurende de zwangerschap zo lang mogelijk blijven doen. ‘Nu sport ik op een lage intensiteit. Als ik ben bevallen, heb ik wel weer de ambitie om lekker te gaan trainen. Hoe het verder gaat met mijn ‘hartverhaal’ weet ik nog niet. Dat is voor later.’
