Op social media zie je regelmatig een (top)atleet die zich met een stalen gezicht onderdompelt in een ijsbad. Het koude water zou ervoor zorgen dat ontstekingsprocessen geremd worden en je sneller herstelt van inspanning. Recent onderzoek laat echter zien: of je hierdoor daadwerkelijk sneller herstelt verschilt per persoon. En is onder andere afhankelijk van je vetmassa.
Adaptatie versus herstel
Eerst even een misverstand uit de wereld helpen. Herstel en adaptatie zijn twee verschillende processen. Bij snel herstel probeer je jouw lichaam zo snel mogelijk weer in de staat van vóór je inspanning te brengen. Koud water kan hierbij helpen: het remt de ontstekingsprocessen die zijn ontstaan tijdens intensieve inspanning. Echter, we trainen niet omdat we snel willen herstellen maar omdat we willen dat er adaptatie plaatsvindt: dat we beter, sneller en sterker worden van onze trainingen. Om adaptatie te bereiken moet je het lichaam zelf aan de slag laten gaan met zijn herstel. En is zo’n ijsbad dus niet zo’n goed idee.
Snel herstellen
Terug naar dat ijsbad. Stel dat je op twee achtereenvolgende dagen een wedstrijd doet. In dat geval wil je snel herstel en is adaptatie niet interessant. In zo’n geval kan een ijsbad je helpen om spierpijn te verminderen en die ontstekingen te remmen. Maar, zo laat recent onderzoek zien, dat geldt niet voor iedereen. In het onderzoek werd onderscheid gemaakt tussen deelnemers met een lager (<12%) en een hoger (>18%) vetpercentage. In het onderzoek zaten de proefpersonen na een 75 minuten durende high intensity fietstest, 15 minuten ondergedompeld in een bad met water van ±16 graden. Na het bad (of een controlesituatie zonder bad) mochten de deelnemers nogmaals een maximale inspanning van 4 minuten leveren. Wat bleek: de kerntemperatuur van de deelnemers met een lager vetpercentage daalde sterker en bleef gedurende een langere periode laag. De ‘magere’ deelnemers gaven ook aan hier meer last van te hebben. En dit bleek: in de tweede test scoorden de magere deelnemers aanzienlijk slechter dan de deelnemers met een iets hoger vetpercentage.
Optimale cooling
De onderzoekers concluderen dat een ijsbad wel degelijk kan helpen bij sneller herstel. Er bestaat echter een optimale cooling. Zakt de kerntemperatuur nog verder dan is er juist sprake van een negatief effect.