Oorsprong en geschiedenis
De Western States 100-Mile Endurance Run werd voor het eerst georganiseerd in 1977. De race voert dwars door de Sierra Nevada in Californië en is onderdeel van de prestigieuze Grand Slam of Ultrarunning. De andere races binnen dit circuit zijn de Old Dominion 100, Vermont 100 Mile Endurance Run, de Wasatch Front 100 Mile Endurance Run in Utah en de Leadville Trail 100 in Colorado.
De race start in Olympic Valley – vlak bij de locatie van de Olympische Winterspelen van 1960 – en eindigt 100,2 mijl verder in Auburn, Californië. De route loopt door het traditionele land van de Nisenan, Washoe en andere inheemse volken uit de omgeving. Onderweg doorkruisen de lopers het majestueuze hooggebergte van Emigrant Pass en de Granite Chief Wilderness, de verzengende kloven van het Californische goudzoekersgebied, een ijskoude doorsteek van de Middle Fork van de American River, en uiteindelijk de historische roodbruine paden die ooit door goudzoekers werden bewandeld.
Van paard naar voet
De oorsprong van deze ultraloop ligt verrassend genoeg in een paardentocht. In 1955 werd de Western States Trail Ride (nu bekend als de Tevis Cup) voor het eerst voltooid te paard door Wendell T. Robie. In 1971 en 1972 deed ook Gordy Ainsleigh mee te paard, maar in 1973 strandde hij na 29 mijl. Daarop besloot hij het jaar daarop de route te voet af te leggen. Die poging slaagde: in 23 uur en 42 minuten bereikte hij de finish in Auburn.
In de jaren daarna volgden enkele anderen zijn voorbeeld, waarna in 1977 de eerste officiële Western States Endurance Run werd georganiseerd. Zestien deelnemers stonden aan de start, waarvan slechts drie de finish haalden. Andy Gonzales was de enige die binnen de 24 uur finishte en daarmee de allereerste officiële winnaar werd.
Zwaar parcours, beperkt deelnemersveld
Het parcours telt zo’n 5.500 meter stijging en 7.000 meter daling. Hoewel het technisch gezien minder zwaar is dan bijvoorbeeld de UTMB in Chamonix, zorgt vooral de hitte voor een loodzware uitdaging.
Jaarlijks doen maximaal 369 lopers mee aan de race. Ongeveer 73 procent van de deelnemers komt uit de Verenigde Staten, en 27 procent is vrouw. Bijzonder: in 2025 doen zes lopers mee die ouder zijn dan 70 jaar, waaronder de 80-jarige Nick Bassett, die in 2018 al als oudste ooit finishte op 73-jarige leeftijd.
Zilveren en bronzen gesp
De race staat ook bekend om zijn unieke prijzen: een zilveren gesp voor wie onder de 24 uur finisht en een bronzen gesp voor wie binnen de 30 uur blijft.
Elite deelnemers
Alle ogen zijn dit jaar gericht op de terugkeer van de Spanjaard Kilian Jornet, volgens velen de beste ultraloper aller tijden. Hij won de Western States Endurance Run in 2011, maar nam sindsdien niet meer deel. Jornet heeft onder meer vier keer de UTMB gewonnen, vijf keer de Hardrock 100 en hij heeft verschillende Fastest Known Times (FKT’s) op zijn naam staan op iconische bergtrajecten wereldwijd.
Andere favorieten bij de mannen zijn Rod Farvard (nummer 2 in 2023), Adam Peterman (winnaar in 2022), Vincent Bouillard (UTMB-kampioen 2024) en David Roche (winnaar Leadville 100 in 2024). Recordhouder Jim Walmsley, viervoudig winnaar en winnaar van de laatste twee edities, heeft zich afgemeld voor deze editie.
Bij de vrouwen zijn Fu-Zhao Xiang (tweede in 2024), Eszter Csillag (derde in 2024), Riley Brady (tweevoudig Golden Ticket-winnaar) en Tara Dower (recordhouder Appalachian Trail) lopers om in de gaten te houden.
Records en live volgen
De snelste tijd ooit gelopen is 14:09:28 en staat op naam van Jim Walmsley. Courtney Dauwalter zette in 2023 bij de vrouwen een nieuwe toptijd neer: 15:29:33.
Waar kun je het volgen?
De wedstrijd is volledig live en gratis te volgen via het YouTube-kanaal van de Western States Endurance Run. De race start zaterdagochtend 5.00 uur in de ochtend (plaatselijke tijd), dat is 14.00 uur in Nederland.
