Compressiesokken, compressiesleeves, compressietights. Een beetje loper gaat de deur niet meer uit zonder. Maar wat is eigenlijk het nut van compressie? Is het slechts het ‘gevoel’ dat je beter presteert of herstelt met compressie? Of is er daadwerkelijk sprake van een positief effect? In een overzichtsstudie werden 32 studies naar compressie geanalyseerd. Het resultaat: compressiekleding is geen slecht idee.
Tijdens en na inspanning
Compressiekleding wordt zowel tijdens als na inspanning gedragen. Tijdens de inspanning zou het de prestatie verbeteren. Door compressiekleding ná de inspanning aan te trekken zou het herstel worden verbeterd. Om het effect op de prestatie te meten wordt doorgaans gekeken naar de tijd tot uitputting, de gelopen tijd op een specifieke afstand en de pacing (tempo-verdeling) tijdens een run in combinatie met de kerntemperatuur, de ervaren mate van vermoeidheid (RPE), de lactaatconcentratie en bijvoorbeeld de hartslag. Om het effect op herstel te meten wordt er vaak bloed geprikt om de hoeveelheid ontstekingsstoffen te meten zoals CK (creatine kinase), CP (C-reactief eiwit) of IL-6 (interleukin-6). Sommige studies kijken ook naar de ‘ervaren mate van herstel’, de ervaren spierpijn of de verandering in spierkracht na inspanning met of zonder compressie.
Marathonlopers, sprinters en voetballers
De 32 studies verschillen erg in opzet, doelgroep en soort compressie. Zo keek een studie naar het effect van compressie bij marathonlopers. De helft van een groep van 34 marathonlopers (met een gemiddeld PB van 3u20) droeg tijdens de marathon met een druk van 20-25 mmHg. De andere helft deed het zonder. De prestatie bleef, met of zonder sokken, gelijk, net zoals de lactaatconcentratie en de mate van ervaren inspanning. Ook de spierkracht en concentratie CK bleef gelijk. Wat wel verbeterde door het dragen van de sokken: de mate van spierpijn 24 uur na de race. In een andere studie droegen 25 rugbyspelers een compressietight (15-20 mmHg) tijdens een inspanningstest op de lopende band. Tijdens de test nam de Lactaatconcentratie af met het dragen van de tight. Ook was er sprake van een lagere zuurstofconsumptie en hartslag bij elke snelheid net zoals een lagere hartslag. Het effect op herstel werd niet gemeten bij deze studie.
Een betere prestatie?
Gemiddeld over alle 32 studies bleek er weinig of geen prestatiebevorderend effect van de compressiekleding uit te gaan. Zo ging de prestatie minimaal vooruit door het dragen van compressiekleding. Wel was er sprake van een klein maar positief verschil op de hardloopeconomie. Ook het effect op lactaatconcentratie, hartslag en kerntemperatuur bleek minimaal of niet bestaand. Gemiddeld ervaarden de lopers de inspanning wel iets minder zwaar.
Een beter herstel?
Gemiddeld lieten de studies zien dat er wel sprake was van een kleine verbetering van het herstel. Zo werd lactaat sneller uit het bloed afgevoerd, lieten sprongtesten na inspanning betere resultaten zien en was er sprake van een minder hoge concentratie CK, IL-6 en CP. Ook voor herstel gold: de lopers ervaarden een duidelijk verbeterd gevoel van herstel en hadden minder last van spierpijn en vermoeidheid.
