Voldoende groenten en fruit is belangrijk om te voorzien in al je vitaminen en mineralen. Een beetje sporter met een hoog energieverbruik kan al gauw zo’n 8 porties groenten en fruit innemen. Landbouwers gebruiken echter pesticide om hun oogst te beschermen tegen infecties. Deze gewasbeschermingsmiddelen zijn bedoeld om de plant te beschermen tegen plagen, ziekten en overwoekering door onkruid. Het is belangrijk dat de pesticide wel de plaag aanpakt maar niet schadelijk is voor de plant zelf, of voor mensen. Om er zeker van te zijn dat je geen schadelijke stoffen binnenkrijgt was je groenten en fruit liefst even. Dertig seconden is genoeg.
Maximale inname, ook als je er veel van eet
Er wordt veel onderzoek gedaan naar het effect van pesticiden op de gezondheid van mensen. Op basis van deze onderzoeken worden verschillende grenswaarden bepaald. Zo is er de letale dosis (de LD50) en de maximale residulimiet (MRL). De LD50 is de hoeveelheid stof die bij 50% van de mensen tot de dood zal leiden. De MRL is de maximale hoeveelheid van een pesticide dat in een levensmiddel aanwezig mag zijn. De MRL kijkt naar zowel de korte als de lange termijn en houdt ook rekening met liefhebbers die veel van een bepaald product eten.
Is ons groenten en fruit veilig?
In België werd in 2013 een rapport uitgebracht. Hieruit bleek dat op 28% van het groenten en fruit geen residuen van pesticiden werden gevonden. In 68% van de gevallen was er sprake van bestrijdingsmiddelen binnen de MRL-waarde en in iets meer dan 3% werd de MRL overschreden. Het ging dan vooral om chilipepers, erwten in de peul en broccoli en dan vooral uit producten die afkomstig waren uit Oeganda, China, Ethiopië en Kenia. Zo overschreed 76% van de chilipepers uit Oeganda de norm. Uit een Nederlands rapport uit 2014 kwam naar voren dat 98% van het Nederlandse groente en fruit voldoet aan de norm. De MRL werd vooral overschreden door producten uit Maleisië, Vietnam en Thailand. Kenia bleek in de afgelopen jaren steeds minder pesticiden te gebruiken.
Schade door pesticiden; slechtere spermakwaliteit
Hoewel de richtlijnen en grenswaarden bedoeld zijn om consumenten te beschermen lijkt het erop dat pesticiden toch effect kunnen hebben op onze gezondheid. Uit een onderzoek onder 155 mannen die tussen 2007 en 2012 338 keer sperma inleverden bleek dat de mannen die fruit en groenten aten met meer pesticiden een verminderde spermakwaliteit hadden van 49% en een verminderde spermahoeveelheid van 32%.
Heeft fruit wassen effect?
Er is ook onderzoek gedaan of het mogelijk is pesticiden van je fruit en groenten te wassen. Er werd gekeken naar een wasbeurt van 5 minuten of naar een kortere afspoelbeurt van slechts 30 seconden. Zowel de korte als de lange wasbeurt zorgden voor een duidelijke afname van de hoeveelheid pesticiden. Het gebruik van speciale groenten/fruit-afwasmiddelen (verkrijgbaar in de VS) had echter geen toegevoegde waarde. Deze speciale middelen verwijderden net zoveel pesticiden als gewoon water. Belangrijker is het zachtjes boenen van het fruit en de groenten. Je fruit en groenten wassen voor gebruik heeft dus daadwerkelijk effect.
Liever biologisch
Wil je helemaal zeker zijn dat je geen bestrijdingsmiddelen binnenkrijgt dan kun je kiezen voor biologische groenten en fruit. Deze bevatten vrijwel geen pesticiden. Slechts 0.8% van de biologische producten zou resten van pesticiden bevatten. Uit onderzoek bleek dat mensen die veel biologische groenten en fruit eten tot wel 65% minder pesticiden in hun urine hebben.
Uit testen blijkt dat sommige producten meer pesticiden bevatten dan anderen. De twaalf producten die het meest besmet zijn: Perziken, appels, paprika’s, selderij, nectarines, aardbeien, kersen, peren, druiven, spinazie, sla en aardappelen. Vooral voor deze producten loont het om voor biologisch te kiezen.
Bronnen:
Residuen van gewasbeschermingsmiddelen op groente en fruit. NWA 2014.
Feldscher K. 2015. Pesticides result in lower sperm counts. Harvard Gazette 30-03-2015
Krol et al 2000 Reduction of pesticide residuen on produce by rinsing. J Agric Food Chem. 48:4666-4670
