In heel Nederland lopen duizenden mannen en vrouwen elke dag hun rondjes. Kilometers worden gemaakt, zweetdruppels belanden op het asfalt, gedachten worden geordend. Soms in wedstrijdverband, soms vrijblijvend. De loopverhalen achter die inspanningen worden verteld in Heel Holland Holt. Deze week: Carola Prijs uit Enschede.
Loopschoenen in plaats van antidepressiva
Ze dacht altijd dat het aloude hardloopcliché een afgezaagd verhaal was: dat hardlopen een parallel kan zijn van het leven. De ene keer gaat het soepel, de andere keer juist heel erg stroef. Maar Carola Prijs heeft de afgelopen drie jaar ervaren dat het echt klopt. Soms loopt het op rolletjes, en soms ontspoort het. Doorbijten, volharden en niet opgeven. Dan loop én vecht je je door moeilijke periodes heen.
Samen met haar hond Ozzy loopt ze twee tot drie keer per week haar rondjes in natuurgebied Het Rutbeek, in Enschede. In de zomer is het er ’s ochtends vroeg prachtig: de twee lopen over verharde en onverharde paden, tussen de bloeiende flora en de volle weides. Drie jaar geleden gooide Carola het roer om. De depressieve klachten die haar parten speelden, besloot ze anders aan te pakken. Al sinds haar puberteit kampt de 40-jarige Enschedese met die klachten. Medicijnen moesten haar helpen om het te verminderen. ‘Maar ik was zó klaar met al die antidepressiva. Het hielp niet echt en ik kwam er van aan.’ Hardlopen zou een vervanger kunnen zijn van die medicijnen, zo las Carola.
Leeg gevoel
En dus trok ze eind 2016 de stoute hardloopschoenen aan. Carola is niet meer gestopt. ‘Ik had niet verwacht dat ik nu nog zou lopen. Mentaal heb ik een omslag gemaakt, het is niet alleen een paar schoenen aantrekken en gaan rennen, ik wil proberen me vrij te krijgen in mijn hoofd. Een relaxt, leeg gevoel krijgen.’ Dat lukt vaak genoeg. Niet dat ze maniakaal aan niets denkt tijdens het lopen of niet om zich heen kijkt. Juist niet, want de natuur laat elk rondje weer andere dingen zien. ‘Als ik heb gelopen, zijn alle dingen wat minder erg dan vóór ik ging lopen. Minder zwaar.’ Tot ze de volgende keer weer gaat…
Het hoofd van Carola zit soms overvol. Het liefst wil ze alles controleren. Uit angst voor verandering of verlies maakt ze schema’s en zitten er lijstjes in haar hoofd: dat moet ik nog doen, en dat nog, en ook dat nog… Voeg daar een stukgelopen relatie, een sterfgeval in de familie en een burn-out op het werk aan toe en dan is het te begrijpen dat het volle hoofd overloopt. ‘Ik wil alles goed blijven doen, terwijl ik eigenlijk op mijn tenen loop. Dan slaap ik slecht en zit iedereen in mijn irritatiezone. Ik denk dan dat ik onmisbaar ben, maar dat is natuurlijk niet zo.’
Grens
Het is niet haar sterkste kant om aan te geven dat ze vastloopt, dat ze niet verder kan. Haar werk als onderwijzeres probeert ze nu op therapeutische basis te hervatten. Privé heeft de scheiding met haar partner zich doorgezet. ‘Uit elkaar gaan, is vervelend, maar het dwingt je om zelf aan te geven: dit wil ik, dit kan ik, verder lukt niet. Ik leer om grenzen te stellen, eerder ging ik daar zelf vaak ver over heen.’
Het zou te rooskleurig zijn om te stellen dat hardlopen dan altijd helpt. Soms is het zwoegen in plaats van zweven, op verschillende vlakken. Ten tijde van de echte scheiding (de administratie, de definitieve breuk) zaten er trainingen tussen waarin de kleuren van de natuur niet samen gingen met de kleuren van de stemming in Carola’s hoofd. De fysieke inspanning kwam dan bovenop de mentale inspanning. Een vermenigvuldigend effect, waardoor ze ging hyperventileren.
Ozzy
Wat wel altijd helpt: Ozzy. Haar hond is een niet te onderschatten effect op de gemoedstoestand van Carola. Als het horloge in het huis aan de rand van Het Rutbeek piept, weet Ozzy hoe laat het is: tijd om te gaan lopen. Ook al zijn soms gewoon de batterijen op, Ozzy staat direct te trappelen om te vertrekken. ‘Het is een blij ei. Prachtig. Ik kan van alles plannen, maar als het anders loopt, loopt het anders, dat laat Ozzy mij zien. Het is niet mijn grootste talent om dat zomaar te accepteren. Ik wil controle hebben, maar soms glipt het door je handen en gaat het allemaal tegelijk de verkeerde kant op. Maar als ik dan naar dat blije hoofd van Ozzy kijk, die heeft dat allemaal niet. Wij hebben een band zonder woorden, geweldig.’
Ozzy, een kruising tussen een Maltezer en een Chinese shih tzu, lijkt op het eerste gezicht geen typische hardloophond. Maar hij kan het tempo er behoorlijk in zetten. Hij weet dat er rustmomenten zijn ingepland. Twee, drie keer op de route duikt hij het water van een beekje in of van de grote recreatieplas in het gebied. Zoals lopers twee, drie voorzichtige slokjes water nemen, waarvan je helft maar binnenkrijgt, zo besluit Ozzy het effectiever aan te pakken door een gewoon een duik te nemen.
Loopgroep
Een trainer of een loopgroep heeft Carola nooit opgezocht. Ze loopt met een horloge, met schema’s en met haar hond. Lopen in een groep, dat is een brug te ver. ‘Dan komt het hele sociale gebeuren er ook bij. Dan ga ik me afvragen of ze me wel aardig vinden en of ik wel in de groep pas. Ik vind het eigenlijk al knap dat ik nu hier met jou loop.’
Maar ook dat had er nog om gespand. Op de ochtend van de afspraak stak de angst om met iemand samen te lopen de kop op. Maar na aandringen van haar moeder en haar ex heeft ze doorgezet. En met resultaat, zo blijkt. ‘Ik vind het heel wat van mezelf dat ik dit heb gedaan, en het was ook nog leuk. Ik zie de voordelen wel: beetje kletsen onderweg en jij zegt dat ik best goed loop. Wie weet is de volgende stap wel een loopclubje…’
