Jaap van den Berg begon zoals zoveel jongens zijn sportieve carrière als voetballer, bij SO Soest. Tijdens de trainingen moest er ook regelmatig een rondje worden gelopen in de Soester Duinen en daar was Jaap steeds de snelste van de groep. Daardoor ontstond zijn liefde voor hardlopen en werd hij lid van de lokale atletiekvereniging AV Pijnenburg. Via de Panboscross in 1977 liep hij in 1978 al mee met de Halve Marathon van Egmond. Een paar jaar later, in 1983, was de hele afstand aan de beurt in de Marathon van Amsterdam.
“De marathonafstand sprak me aan, dat wilde ik ook. Ik schreef me in en op zaterdag 7 mei 1983 startte ik op de Dam voor mijn eerste marathon. Die eerste kennismaking met de marathon viel erg tegen. Ik maakte daar, zoals zoveel lopers, de fout om veel te snel te starten.
Onderweg kwam ik mezelf en de man met de hamer een paar keer tegen en terwijl mijn maag zich aan de finish omkeerde riep ik: ‘Dit doe ik nooit meer!’ Ik vond er niets aan. Toch besloot ik te kijken of en waar ik me kon verbeteren. Een jaar later liep ik op de marathon van Wenen
een nieuw clubrecord van 2u33:36 en toen begon ik het marathonlopen wel leuk te vinden.”
Marathon in elk land van Europa
Die snelle tijd van Wenen, 2u33:36, heeft Jaap nooit meer verbeterd. Hij liep nog wel vier keer onder de 2u40’. Tijdens de Marathon van New York liep Jaap lange tijd op een schema onder de 2u30’, maar in The Big Apple kwam de man met hamer toch nog rond kilometer 40 voorbij. Jaap moest het tempo laten zakken, maar finishte toch knap als derde Nederlander in 2u37’.
“Onze liefde voor reizen, natuur en marathons lopen heeft ons sinds 1983 over de hele wereld gebracht”, zegt Jaap. “Als kleine jongen wilde ik graag naar de Chinese Muur, naar Australië, New York en naar het Christusbeeld in Brazilië. Dat is ons allemaal gelukt. Die hoeveelheid marathons is eigenlijk vanzelf gegaan. Vaak plakten mijn vrouw en ik er een paar vakantiedagen aan vast om het land en de bevolking te leren kennen en de cultuur te ervaren. Onze stelregel was: hoe verder weg de marathon, hoe langer onze vakantie. Europese marathons kan je in een paar dagen doen, die zijn binnen vier vlieguren bereikbaar en geven geen jetlag, maar in Australië waren we 17 dagen.”
De lijst van Europese marathons die Jaap gelopen heeft, is lang. Hij kan alle 55 landen van Europa afvinken. Kleine landen zoals Albanië, Andorra, Gibraltar, Kosovo, Liechtenstein, San Marino en Vaticaanstad, maar natuurlijk ook de grote marathonlanden als Griekenland, Duitsland, Groot-Brittannië, Frankrijk en Spanje. “Niet elk van de piepkleine landen heeft een eigen marathon, maar met de organisatie Marathon Globetrotters kon ik ook daar een officiële marathon lopen. Het lopen van die marathons in Europa ging eigenlijk vanzelf, het is nooit een verplichting geweest. Ik was niet bezig met het vestigen van een record, maar wilde er wel steeds bij zijn als er een nieuwe mogelijkheid was om op een bijzondere plek te lopen. Via de site van Marathon Globetrotters werd alles geregistreerd. Ik was zeer verbaasd toen ik van hen bericht kreeg dat ik in alle 55 landen van Europa een marathon had volbracht. Wereldwijd heeft Jaap marathons gelopen in 80 verschillende landen: China, Argentinië, Egypte, Jamaica, Oman, Suriname, Amerika, …
De laatste marathon
Een snelle tijd lopen van onder de drie uur is voor Jaap al lang voorbij. Tegenwoordig gaat het op het gemak, geniet hij ten volle van de omgeving en maakt hij graag een praatje met zijn medelopers. “Marathonlopers zijn heel sociale mensen, we hebben altijd gespreksstof te over. Bij de marathonclub hebben we hetzelfde shirt aan, dat geeft herkenning en samenhorigheid. Na afloop van een marathon is er altijd tijd voor een borreltje en gaan we vaak ook samen ergens iets eten.”
Hoewel er nog diverse marathons op het verlanglijstje stonden, zoals die in Antarctica en Japan, vinden Jaap en Mea het nu genoeg geweest. “Antarctica zou mijn laatste en ontbrekende continent zijn, maar deelnemen aan die zuidpoolmarathon is veel te duur. We zijn vol trots over wat we gezien en beleefd hebben en besloten om het hierbij te laten. Tijdens Amsterdam 2023 treed ik voor de laatste keer in de voetsporen van Pheidippides. Dat wordt de laatste marathon, in de stad waar het ooit begon.”
Jaap stond op 15 oktober ’s morgens in het Olympisch Stadion aan de start staan van zijn laatste marathon. “Het doel is om een tijd onder de zes uur te lopen, want ik wil nog een keer met volle teugen genieten van de afstand, de sfeer en de gezelligheid onderweg. Was de start in 1983 op de Dam, nu beginnen we vanuit het Olympisch Stadion. Het stuk langs de Amstel richting Ouderkerk is in al die jaren nog altijd hetzelfde, ik verheug me nu al op de start.”
Wie denkt dat het daarna genoeg is met hardlopen, die heeft het mis. Jaap en Mea gaan door, met het lopen van kortere afstanden. Zo wil Jaap 50 jaar na zijn eerste Halve Marathon van Egmond in 2028 weer aan de start staan in Egmond en zijn er ook plannen voor het lopen van de vierdaagse van Nijmegen en wellicht een tocht naar Santiago de Compostella. “We zijn heel tevreden, blij en trots dat we door marathons te lopen de wereld veel beter hebben leren kennen. We worden ouder en willen het graag iets rustiger aan doen. Het is wat de volledige marathons betreft na 15 oktober prima zo!”
Jaap van den Berg finishte zijn 130e en laatste marathon in een mooie tijd van 4:46:16. Hij bleef daarmee ruim onder zijn doel om binnen de zes uur te finishen.
Wil je het hele artikel over Jaap lezen? Bestel dan het magazine of lees online via Blendle.
