Het verbijsterende aan het wereldrecord van Kipchoge is dat het zo vanzelfsprekend leek. Een kunststukje al zo vaak was uitgevoerd dat het hem geen moeite meer kostte. Zijn onafscheidelijke lach die hem van overwinning naar overwinning vergezelt, was ook in Berlijn op zijn gezicht te zien – een opgewekt humeur in beweging. Ontspanning door inspanning. Atleten die diep gaan en toch nog ontspannen over het asfalt lijken te dartelen, komen meestal uit Afrika en hebben in het moederland keihard getraind. Een keer zag ik een Marokkaanse hardloper zo hard trainen dat zijn gezichtsuitdrukking pijn deed aan mijn ogen. De pijngrens ver voorbij. Ik benijdde hem niet. En ik werd bang van mijn ambitie om ook zo diep te kunnen gaan.
Omdat ik buiten de deur was in Tanger, volgde ik de wedstrijd via Twitter. Ook daar euforie over het grote snelle kind. Dolf Janssen gaf live commentaar bij de kilometers van de filosoof – zijn bijnaam omdat hij van lezen houdt en in wijsheden spreekt – en ging uit zijn bol. De koploper is nog niet over de helft of hij voelt dat er iets heel bijzonders in de lucht hangt. Omdat de marathon zo lang duurt, is er veel tijd om over de marathon zelf te filosoferen. Waarom klopt vandaag alles in Berlijn? Meestal vallen hardlopers na een snelle eerste helft terug; niet deze atleet uit de Rift-vallei. De magische grens van twee uur is in zicht – dat moet een kick geven. De enige man op aarde zijn die dat kan. De enige. De rest van de wereld loopt langzamer.
Ik weet dat ik speculeer en dat doe ik omdat de atleet zelf niet veel loslaat over hoe hij daar is gekomen. Wel vertelt hij wat hij ervoor heeft gedaan. Veel trainen. En belangrijker nog: nooit een training overslaan. Ook wanneer het regent buiten en het regent in je binnenste. Trainde hij hard? Natuurlijk, dat doen ze allemaal. Maar ik ben niet zo geïnteresseerd in hard trainen. We trainen al snel te hard omdat we denken dat het noodzakelijk is. Maar niet altijd effectief. In zijn trainingsschema zie ik een mooie, consequente afwisseling van hard trainen en veel ontspannen. Hoe langer ik naar de schema’s kijk, hoe meer ik besef dat deze schema’s de uitkomst zijn van een reis. De reis van een atleet die niets aan het toeval overlaat. Hij is 33. Vroeger zeiden we: ‘al 33.’ Bij hem kunnen we zeggen: ‘pas 33.’
Wie snelheid en tactisch vernuft met elkaar weet te verbinden, is een wijs mens.
Wat ik leer van die schema’s, is dat het jaren duurt voordat er een balans tussen rust en inspanning is gevonden. Maar intuïtie en ervaring spelen een heel belangrijke rol. Dat maakt dat vooral oudere lopers op de marathon zo excelleren. Het is een te lange afstand om op talent te doen. Er is heel wat doorzettingsvermogen en kalmte voor nodig. Wie snelheid en tactisch vernuft met elkaar weet te verbinden, is een wijs mens.
Op het moment dat Kipchoge in de brede straten van Berlijn zijn kilometers afraffelde, was ik in Tanger verwikkeld in een hardloopgevecht met mijn dochter. We stonden op straat. Amber bepaalt de start. Ze zet de ene voet voor de ander. Dan geeft ze het startsein: ‘Klaar voor de start…Af!’ En daar gaat ze. Ik genoot van de vrijheid die ze tegemoet rende en herkende iets van die vreugde die ik ooit gevoeld had. Poëzie. Dezelfde euforie die de wereldrecordhouder voelt. Er is geen sport waar je zo blij van kan worden als hardlopen. De blijheid komt vanzelf.
